Γυναίκα – Vrouw

8 maart – Internationale Vrouwendag

Er zal nog veel water door de zee moeten vloeien vooraleer vrouwen als gelijkwaardig in hun bestaan, beschouwd worden. Wat hun keuze in het leven ook is…

Een ontdekking, sinds het*concert dat ik bijwoonde vorige vrijdag, is de dichter Nikos Kavvadias. Zoals elke (her)ontdekking volgt er een tocht die als een reis naar een onbestemming leidt en nieuwsgierigheid voedt.

Vandaag, op 8 maart, deel ik dit gedicht van hem:

Vrouw

Dans jij je dans dan op de vinnen van de haaien. 
Laat je tong spelen op de wind, vervolg je gang. 
Je bent als Judith hier, Maria daar te paaien. 
De moeraal worstelt op de rotsen met de slang.

Van jongs af had ik haast, maar nu ga 'k ervantussen. 
Een schoorsteen dreef mijn leven voort, ik hoor de fluit. 
Je zachte hand door 't schaarse haar kon mij wel sussen 
voor éen moment, maar nu is 't met haar werking uit.

Gebroken het halfuursglas en de sloependreggen. 
Jong, haal de stelling in, we gaan naar volle zee. 
Door welke schoftenstreek gaan wij het loodje leggen, 
zijn wij voor kinderen en grijsaards de risee?

Fel opgemaakt. In 't rosse schijnsel van het steegje. 
Met wier en uitslag overdekt, amfibisch Lot.
Zonder gareel en teugels, zonder zadel steeg je 
voor de eerste keer te paard in Altamira's grot.

De meeuw duikt neer om 't oog van de dolfijn te pikken. 
Wat kijk je me aan? 'k Zal zeggen waar je mij van kent. 
Die nacht toen ik, op 't zand, jou op je rug kon wrikken 
legden ze voor de Piramiden 't fundament.

Wij liepen samen over de Chinese Muur. 
In Ur zag jij hoe zeelui de eerste kielen klonken. 
Jij zalfde diepe Macedonische kwetsuur 
toen bij de Granicus de naakte zwaarden blonken.

Groene kleur. Schuim, morellerood en blauwig paars. 
Jij, op een gouden gordel na, een naakte schone. 
Tussen je ogen liepen zeven evenaars 
in de oude werkplaats van Giorgione.

Als had ik hem vervloekt wil de rivier mij weren. 
Wat heb 'k misdaan dat je mij wekt voor dageraad? 
De laatste havennacht laat ik me niet versjteren. 
Zondaar is hij die niets geniet en niets begaat.

Fel opgemaakt. In 't zieke licht van stegen. 
Op goud ben je belust. Graai, tel en schraap bijeen! 
Jaren hier bij jou blijven zonder te bewegen 
tot je geworden bent mijn Lot, mijn Dood, mijn Steen.

Indische Oceaan 1951

Nikos Kavvadias

Uit de bundel “Maraboe en andere gedichten”. Uit het Grieks vertaald door Hero Hokwerda. Uitgegeven door Het Griekse Eiland (bestaat intussen niet meer), december 1988. Ik zie dat ik het negenhonderd vierentwintigste exemplaar van de eerste vertaalde uitgave heb (1000 exemplaren).

Voor andere vertalingen bestaan er verschillende websites, voornamelijk naar het Engels. De Nederlandse vertaling vind ik zelf niet helemaal kloppen, maar ik ben dit gedicht nog verder aan het ontdekken. De tijdsgeest speelt misschien ook een rol. Metaforen zijn zeker aanwezig! Het gedicht gaat alvast doorheen de tijd en ruimte (op Aarde). Bij wijze van voorbeeld: ‘uitslag’ in de veertiende regel, zou ik rododendron zetten (origineel: ροδάνθη).

Dit gedicht werd ook op muziek gezet door Thanos Mikroutsikos (Θάνος Μικρούτσικος). Deze*muzikale*versie vind ik een mooie, naast verschillende versies van Giorgos Dalaras.

Wie graag wat leest over Nikos Kavvadias, zie HIER.

Noot: Nikos Kavvadias was een zeeman. Intussen ben ik een boek van hem aan het lezen. Hij was niet zomaar een rauwe zeebon. Al zal ik mijn mooi gekleurde bril misschien eens moeten oppoetsen… 😉
De nogal talrijke websites die me kunnen helpen, heb ik vastgepind. Ik ben althans aan het exploreren. Niet alleen met dit gedicht.

bron: By Jean Housen – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=32081071

Om een of andere reden kan ik de links naar websites niet meer aanduiden als ‘openen in een nieuwe browser’. Iemand een idee?

Omslagen verslijten, mantinades niet

Een mantinade per dag, houdt mijn hart aan de lach.

Bij een samenkomst van de*M’s, nog voor Kerst vorig jaar kreeg ik een scheurkalender uit Kreta cadeau. Elke ochtend scheur ik nu twee blaadjes af; een van de Druivelaar en een van de Kretenzische.  

Op Facebook wil ik al eens een mop(je) van de Druivelaar plaatsen. Maar wat met deze van Kreta? Dat is dat extra koffiemoment ’s morgens, om de achterkant van dat kalenderblaadje van gisteren te ontcijferen en nog wat bij te leren.

Ik ben nog eens op tocht gegaan door cyberspace om wat te vinden over mantinades:

Mantinada (enkelvoud van mantinades): tweeregelig vers, op Kreta gezongen en begeleid door de laouto (luit) en de lyra (lier). Een Kretenzisch lied bestaat vaak uit verschillende mantinades. Strofen uit mantinades worden kontyliës genoemd. Toevoeging: ze blijven vaak lang duren, die liederen met mantinades…
(bron: skopos.be)

Een voorbeeld van Kretenzisch cultureel erfgoed:

“Ότι και να ‘χει ο Κρητικός με λόγια δεν το λέει
με μαντινάδες χαίρεται, με μαντινάδες κλαίει! “

“Met woorden alleen kan een Kretenzer zich niet uiten
Mantinades laten hem lachen en huilen, tranen met tuiten”

(bron: explorecrete.com)

Mantinades gaan vaak over liefde, verliefdheid, verlangen. Het kan ook humor zijn of een wens voor iemand uitdrukken (bij feestdagen bijvoorbeeld) of satirisch, cynisch, …

Dé mantinade die voor mij heel universeel is :

Ποτέ μου να μην σ’έβλεπα, πάλι θα σ’αγαπούσα.
Γιατί μέσα στα ονειρά μου, συχνά σε συναντούσα.

(uit Μιλώ μιλώ, uitgevoerd door M. Tzouganakis, tekst: traditioneel lied, mondeling doorgegeven)

vertaling met een poging tot rijmen:
Zelfs al had ik jou nooit gezien, toch zou ik van je houwen,
omdat ik jou in mijn dromen al dikwijls mocht aanschouwen)

Het is geenszins het tipje van de ijsberg over mantinades, het is enkel een aanzet tot overbrengen waar ik wakker van blijf…



Foto’s:
1. De mantinade van vandaag (aan de achterkant van het kalenderblaadje van gisteren): poging tot rijm bij de vertaling

Ik wil graag dat je van me houdt, ik houd ook van jou
om een uniek juweel te zijn, in dat hart van jou

2. Omslag van mijn slimme foon 😉(omslagen verslijten, mantinades niet)

Over twee boeken

Ik ben geen boekenrecensent. Als ik een boek lees, wil ik erin wonen en op me af laten komen wat het doet met mij. Wat ik schrijf daarover, zal daarom geen weldoordachte – noch objectieve – verslaggeving zijn, eerder een buikgevoel onder woorden brengen.

Auteur: Marieke Lucas Rijnveld
Boeken: ‘De avond is ongemak’ en ‘Mijn lieve gunsteling’

Er is al zoveel over geschreven en gezegd dat ik even twijfelde om iets te schrijven over deze boeken. Ze zijn zo aangrijpend dat ik het toch waag.

De beide boeken hebben personages die in verhalen zitten, die er niet om liegen. Dat werd verwoord in een mooi en helder taalgebruik.

In beide boeken plagen de woorden je ogen want je wil er niet eens mee knipperen, enkel verder lezen; wat is me dat toch allemaal!

Ik heb bewondering voor het durven vertellen over hoe scheef het menselijk brein kan worden en daarnaar gehandeld wordt. Een verhaal waar je van huivert en als ‘De avond is ongemak’ uit is, ben je even bevroren. Dát doet dit boek met je! Dat noem ik geslaagd, met grote onderscheiding.

Er zat herkenning in die lange zin van ‘Mijn lieve gunsteling’ en het was niet de enige lange zin. Ze nodigen uit om op die trein te springen en mee te reizen en te kijken wat er allemaal komt. Alsof er geen snelheid genoeg is. Je wordt a.h.w. meegezogen in het verhaal als een toeschouwer, die niemand kan zien. Je kan dus ook niet ingrijpen. Die lange zinnen zijn als die trein, waarin je wil teruglopen terwijl de trein voortraast; geen ontkomen aan.
Van dit boek wordt overigens ook een theaterproductie gemaakt, vanaf 2023 te zien. Hier kan u alle info vinden.  

Beide verhalen zijn aan elkaar verwant door de achtergrond waartegen ze zich afspelen en de personages die erin voorkomen. Over de inhoud van de verhalen zelf, zowel in ‘De avond is ongemak’ als in ‘Mijn lieve gunsteling’ kan u wel lezen op allerlei sociale media en boekhandel websites.
Zo ook over Marieke Lucas Rijneveld zelf. Wikipedia en een*radio*programma*nporadio1 (heel interessant interview) en nog veel meer.

Nog iets over dat taalgebruik: behalve helder en mooi is het van hoogstaand niveau, dat potverdorie elke mens kan verstaan want het is geenszins hoogdravend. Voor die schrijfstijl ben ik als een blok gevallen.

Poëzie is hem ook niet vreemd. Er staan ook al dichtbundels op zijn naam. Onlangs las ik het gedicht ‘Spraakkunde’ op zijn  Facebookpagina dat hij schreef voor het tijdschrift ‘Dichter’ van Plint.

Zijn dichtbundels staan alvast op mijn wenslijstje.

AMK 23 juni 2022

Boek: Het Huwelijk

auteur: Christine Van den Hove

Ik ben geen boekrecensent. Als ik een boek lees, wil ik erin wonen en op me af laten komen wat het doet met mij. Wat ik schrijf daarover, zal daarom geen weldoordachte, noch objectieve verslaggeving zijn, eerder een buikgevoel onder woorden brengen.

Een tijdje geleden las ik het boek ‘Het huwelijk’ van Christine Van den Hove. Uitgegeven door de Wereldbibliotheek, website: https://wereldbibliotheek.nl/

Het is zo’n boek dat ik misschien niet direct zou vastnemen als ik het zag liggen in een winkel. En wat een geluk dat ik het op haar website vond. Iemands blog volgen leidt soms tot prachtige parels. Om een beeld te geven over het verhaal, kan u de inhoud op de omslag HIER lezen. Ook vindt u hier wat anderen ervan vonden.

Dit is wat ik ervan vind:

Ik bevond me even terug in een tijd van toen. Toen we nog zwegen wanneer volwassenen spraken en wij de afstandsbediening waren in huis. Al zal dat voor de generatie waarover in dit boek wordt verteld niet eens nodig geweest zijn.

Wat me het meest opviel was het taalgebruik. Het spreken in de gij-vorm bijvoorbeeld is iets wat ik zelf zelden tegenkwam in boeken, ook toen ik nog (veel) jonger was. Al spreek ik meestal nog wel zo. De je-vorm kenden we alleen van uit ons leesboekje op school.
Het was dat taalgebruik dat me naar een tijd katapulteerde die ik niet zelf meegemaakt heb maar wel van verteld werd en daardoor zo herkenbaar.

Het roept zelfs een zekere toch onbekende nostalgie op. De rust die uit die periode straalt, geen snelle auto’s, geen drukke carrièremakers, geen overlast van geluid … was voelbaar. Tegelijkertijd kroop er onrust onder mijn vel vanwege de zo verschillende golflengtes waarmee de hoofdpersonages met elkaar spraken. Dingen uitspreken zoals ze gevoeld en ervaren werden, was zeker niet van tel. Het was heel herkenbaar. Over dat soort dingen wordt niet gesproken, kom ik al snel tegen in het boek.

Er komen verschillende personages vertellen over de hoofdfiguren en dat is heel waardevol. Verschillende invalshoeken brengen verschillende nuances.

Het gebeurt me vaker dan voorheen dat ik boeken weggeef, nadat ik ze gelezen heb. Om de pracht te delen. Dit boek blijft toch nog even hier. Al mag het wel eens een keer op reis gaan.  

Eenvoudige poëzietechnieken 4

Schrijfgelegenheden komen en gaan. Aan sommige neem ik deel, andere glijden voorbij. Ik vraag me niet af of dat dan gemiste kansen zijn. “Ik doe wat ik doe en vraag niet waarom…” … (een lijn uit het lied gezongen door Astrid Nijgh, vraag me niet waarom ik nu net daar aan moest denken)
Deze gelegenheid is een van de leerzame, zoals een schrijftechniek voor poëzie. Ze komt van Canxatard in haar blog ‘Het geluk van de schrijver’. Dit is haar vierde poëzietechniek die ze deelt. Dit is mijn deelname:

De reis in overgave

Toen alles van me afviel, daar op dat perron
toen de vertraging me stil zette en het niet anders kon

Die ene focus, de reis, de route, elk nu moment
voor mij uit gestadig gleed het landschap mij onbekend

Bekende kriebel van verwachting en warme gloed
daar treinde ik, de nabije toekomst achter me, tegemoet

AMK

Het geluk van de schrijver

Schrijf een kort gedicht waarin je een logisch begrip omkeert.

Voorbeelden:

Daar is de lente, daar is de zon
Bijna, maar ik denk dat ze weldra zal komen.
De fallus impudicus staat al in bloei
En de blaadjes krijgen bomen.


Jan De Wilde

Kan ik vandaag bij jou misschien
Omdat het gisteren niet kon
Want de deuren hadden geen huis

Kunnen deuren überhaupt 
op zich stand houden zonder
verval?

Zo zijn er overal oude poorten waaronder
	bedisseld 
	gedronken om een lach
	verraad gepleegd
geblowd
geneukt
geleefd wordt zonder thuis, een tandenborstel in
een aarden vuist naast het aanrecht van de nacht

Dus, als ik morgen bij jou misschien
draai dan alle deuren op slot.


Chris Horemans

Tip: Bedenk een aantal dingen die gebeuren op een bepaald moment van de dag, in een bepaalde tijd van het jaar, in gewone of ongewone omstandigheden, en keer het gebeuren om.

Heb je…

View original post 26 woorden meer

Schrijfwedstrijd ‘Portland Pen’: win een opschrijfboekje uit ’s werelds grootste boekenwinkel

Voor wie graag eens wat probeert. Ik voel alvast een kriebel en een ontmoeting – al dan niet ingebeeld – in petto…

Verhaal en taal: tips voor creatief schrijven

Binnenkort ga ik na een aantal jaren eindelijk weer op vakantie! Ook nog eens naar een aantal plaatsen die een ideale bestemming voor lees-en schrijffanaten blijken te zijn: Seattle en Portland, in Amerika.
Seattle is ideaal voor boekenwormen: het is opgenomen in de UNESCO-werelderfgoedlijst als stad van literatuur. En Portland is het thuis van Powell’s Books: de grootste onafhankelijke boekenwinkel ter wereld, waar meer dan een miljoen(!) boeken te vinden zijn. (Eén vakantiedag in Portland is bij deze volgepland 😉 )

Door Cacophony – zelf gefotografeerd, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3637482

Dat vormt een leuke aanleiding om de eerste schrijfwedstrijd van verhaalentaal.blog te organiseren!

Dit is het plan:
De komende vier weken ga ik op donderdagen een post plaatsten waarin ik een element meegeef voor een verhaal. Denk aan een plotpunt of een deel uit de personagebiografie. Zo heb je voldoende tijd om lekker te brainstormen over waar dat…

View original post 268 woorden meer